ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
Η Κλιματική Αλλαγή σε Αριθμούς
Οι κυβερνήσεις όλου του κόσμου μόλις παρέλαβαν μια από τις σημαντικότερες επιστημονικές εκθέσεις στην ιστορία. Στις σελίδες της περιλαμβάνεται η πιο δυσοίωνη ως σήμερα εκτίμηση του πώς επηρεάζεται το κλίμα της Γης από την αύξηση των θερμοκηπικών αερίων στην ατμόσφαιρα και της άμεσης απειλής που διατρέχουν δισεκατομμύρια άνθρωποι από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την αύξηση της στάθμης των θαλασσών.
Ένα εμπιστευτικό προσχέδιο της νέας έκθεσης για τα αίτια και τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη στάλθηκε στις 7 Ιουνίου στις κυβερνήσεις για να το σχολιάσουν, ενόψει της δημοσίευσης του τελικού κειμένου, το επόμενο φθινόπωρο. Συντεταγμένη από τη «διακυβερνητική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή» (IPCC), μια ομάδα 255 ειδικών επιστημόνων από πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα 38 κρατών, η έκθεση παρουσιάζει την πλήρη εικόνα της εξέλιξης της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τα πορίσματα χιλιάδων έγκυρων -και ελεγμένων από επιστημονικούς κριτές- επιστημονικών δημοσιεύσεων.
Το σημαντικότερο είναι πως η τελευταία έκθεση της IPCC–η 5η κατά σειρά στην εικοσιπεντάχρονη ιστορία της-περιλαμβάνει μια εξομοίωση για το πώς αναμένεται να εξελιχθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη ως το τέλος του αιώνα. Οι αρχικές εκτιμήσεις δείχνουν πως με τους σημερινούς ρυθμούς εκπομπώνCO2 και άλλων θερμοκηπικών αερίων, ως το τέλος του αιώνα η μέση παγκόσμια θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστο 3oCσε σχέση με το πού βρισκόταν στις απαρχές της βιομηχανικής επανάστασης -και της εκτεταμένης χρήσης ορυκτών καυσίμων.
Στη σύνοδο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) του 2010 οι κυβερνήσεις συμφώνησαν πως προκειμένου η υπερθέρμανση του πλανήτη να περιοριστεί κάτω από τους +2οC, οι εκπομπές θερμοκηπικών αερίων θα έπρεπε να μειωθούν ραγδαία. Από την άποψη αυτή, η αναμενόμενη έκθεση της IPCCαναμένεται να αυξήσει την πίεση προς τους ηγέτες του κόσμου, ενόψει της νέας συνόδου του ΟΗΕ το 2015, ώστε να συνάψουν μια δεσμευτική διεθνή συνθήκη για την κλιματική αλλαγή, που θα συμπεριλαμβάνει νομικές κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης των συμπεφωνημένων περικοπών στις εκπομπές αερίων.
Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που ανέδειξαν οι πρόσφατες έρευνες -και στα οποία αναφέρεται η έκθεση της IPCC- είναι η τάσεις που εμφανίζονται όσον αφορά τις συγκεντρώσεις τουCO2 στην ατμόσφαιρα και την διαμόρφωση της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία, η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σεCO2 είναι σήμερα κατά 40% υψηλότερη από ότι στην προβιομηχανική εποχή. Αυτή είναι η υψηλότερη περιεκτικότητα από την εποχή της πλειοκαίνου περιόδου, εδώ και τρία εκατομμύρια χρόνια, όταν ο πλανήτης ήταν θερμότερος κατά 2-3οC, η κάλυψη των πόλων από πάγους ήταν πολύ μικρότερη και η στάθμη της θάλασσας ήταν ψηλότερη κατά 20m.
Εντωμεταξύ, η παγκόσμια επιφανειακή θερμοκρασία έχει ήδη αυξηθεί κατά 0.8 οC. Κι αν και ο ρυθμός αύξησής της φαίνεται να έχει επιβραδυνθεί την τελευταία δεκαπενταετία, το σύνολο σχεδόν των ειδημόνων του κλίματος εκτιμούν πως πρόκειται για μια προσωρινή επιβράδυνση, και πως στο άμεσο μέλλον η υπερθέρμανση του πλανήτη θα επιταχυνθεί και πάλι.
Λίγο πριν τη δημοσίευση του τελικού κειμένου της έκθεσης στα τέλη του Σεπτεμβρίου, οι κυβερνήσεις αναμένεται να διαπραγματευθούν σε μια ειδική σύνοδο στην Στοκχόλμη, λέξη-λέξη την δημοσίευση της περίληψης της νέας έκθεσης της IPCC. Του χρόνου θα ακολουθήσουν δύο ακόμα μείζονες εκθέσεις, μια για τις προκλήσεις που θέτει η προσπάθεια προσαρμογής της ανθρωπότητας στην κλιματική αλλαγή και μια ακόμα για τους τρόπους να περιοριστούν οι χειρότερες επιπτώσεις της, μέσω της περικοπής των εκπομπών. Το σύνολο αυτών των κειμένων, μαζί με μια σύνθεση των βασικών συμπερασμάτων της, θα αποτελέσουν το πλήρες «σώμα» της 5ης αξιολογικής έκθεσης της IPCC.
Η IPCC, συν-δημιουργήθηκε το 1988 από τον «παγκόσμιο μετεωρολογικό οργανισμό» (WMO) και το «πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον» (UNEP) και παρέχει στην πολιτική εξουσία έγκυρη πληροφόρηση όσον αφορά τις επιστημονικές γνώσεις που διαθέτουμε για την κλιματική αλλαγή. Η τελευταία αξιολογική της έκθεση του 2007, κατέληξε πως την πεντηκονταετία που πέρασε η υπερθέρμανση του πλανήτη ήταν «απαράμιλλη» και πως κατά 90% οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως στη χρήση ορυκτών καυσίμων.
Αλλά το 2010 η IPCC έγινε αντικείμενο έντονων επικρίσεων, όταν παραδέχθηκε πως στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής συμπεριέλαβε λανθασμένα την εκτίμηση πως με τον τρέχοντα ρυθμό τήξης των παγετώνων εκείνοι των Ιμαλαΐων θα έχουν λιώσει ως το 2035, ενώ αυτό θα συμβεί μετά την παρέλευση αρκετών αιώνων.
Το έλασσον, αλλά πιστοποιημένο σφάλμα, οδήγησε την IPCC να συστήσει στα κορυφαία επιστημονικά ιδρύματα ολόκληρου του κόσμου να της υποδείξουν τρόπους να ελέγχει καλύτερα τα αξιολογικά εργαλεία της όσον αφορά την έκταση της κλιματικής αλλαγής. Μετά από τις συστάσεις αυτές, η IPCC κατέστησε πιο αυστηρές τις ελεγκτικές της διαδικασίας, εφάρμοσε νέες διαδικασίες ελέγχου των λαθών στις επερχόμενες εκθέσεις της και εισήγαγε νέες, αυστηρότερες πολιτικές αντιμετώπισης πιθανής σύγκρουσης συμφερόντων στους συντάκτες τους. Οι αντίπαλοι της IPCC επιχείρησαν ανεπιτυχώς να υπονομεύσουν την αξιοπιστία της 5ης έκθεσής της, διαρρέοντας επιλεγμένα αποσπάσματα των πρώτων εκδοχών της. Προσπάθησαν να αναφέρουν απομονωμένα αποσπάσματα της έκθεσης, που έδιναν την εντύπωση πως σύμφωνα με την επιστημονική έρευνα, υπεύθυνος για την παγκόσμια υπερθέρμανση είναι η... διαστημική κοσμική ακτινοβολία.
Αντιθέτως, οι κυβερνήσεις και το κοινό μπορούν να είναι βέβαιοι πως η επικείμενη έκθεση της IPCC θα είναι η πιο αξιόπιστη επιστημονική αξιολόγηση της κλιματικής αλλαγής που δημοσιεύτηκε ποτέ. Το σημαντικότερο είναι πως θα δώσει την ευκαιρία στον κόσμο να κρίνει μόνος του την ετυμηγορία της επιστημονικής κοινότητας όσον αφορά την κλιματική αλλαγή. Οι πολίτες θα μπορούν να κρίνουν την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών να μειωθούν οι εκπομπές θερμοκηπικών αερίων και να αποφασίσουν αν οι κυβερνήσεις τους κάνουν το χρέος τους όσον αφορά τη διαχείριση των απειλών που θέτει η κλιματική αλλαγή.
Ο Bob Ward είναι διευθυντής επικοινωνίας και πολιτικής στο ερευνητικό κέντρο του LSE για την κλιματική αλλαγή.
18 Ιούνιος 2013
[Πηγή www.energia.gr]
